05. 11. 2024.Mikloš Radnoti simbol srpsko-mađarskog prijateljstva - Juhas na obeležavanju 80. godišnjice smrti velikog pesnika

Bor/Novi Sad, 5. novembar – Predsednik Skupštine AP Vojvodine Balint Juhas prisustvovao je danas u Boru obeležavanju 80. godišnjice smrti Mikloša Radnotija i položio venac na spomenik posvećen ovom istaknutom pesniku mađarske i evropske književnosti.

Mikloš Radnoti jedan je od velikana mađarske lirike, a mučki je ubijen na prinudnom maršu iz logora u Boru, u kojem je bio zarobljen 1944. godine. Tokom boravka u Boru i prinudnog marša, Radnoti je napisao deset pesama koje su pronađene nakon njegove eshumacije iz masovne grobnice u selu Abda na severozapadu Mađarske, objavljene su pod imenom „Borska beležnica“ i postale su jedno od najpotresnijih svedočanstava zločina fašista tokom Drugog svetskog rata. 

U organizaciji Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine, kod spomenika Radnotiju održan je i prigodan umetnički program, a u znak sećanja na tragičnu smrt ovog pesnika i vremena u kojem je živeo, posađeno je drvo oraha u blizini nekadašnjeg radnog logora. 

U ime mađarske nacionalne zajednice prisutnima su se obratili Balint Pastor i Arpad Fremond, koji su izrazili zahvalnost Gradu Boru koji decenijama neguju i čuvaju sećanje na Mikloša Radnotija. 

„Građani Bora ga decenijama spominju i zovu „naš Mikloš“. Danas su srpsko-mađarski odnosi na istorijskom maksimumu, ali je Radnoti jedan od prvih simbola razumevanja između dva naroda“, rekao je Pastor i dodao da je reč o jednom od velikana ne samo mađarske, već evropske književnosti 20. veka. 

„To što je Radnotijevu „Borsku belžnicu“ preveo Danilo Kiš, a predgovor knjizi napisao Aleksandar Tišma, dovoljno govori o tome kakve velikane imaju Srbi i Mađari“, rekao je Pastor. 

Predsednik Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine Arpad Fremond podsetio je na tragičnu sudbinu velikog pesnika i na hiljade drugih logoraša koji su, nakon teškog rada i mučenja u logoru kraj Bora, pred kraj Drugog svetskog rata izgubili živote u prinudnom maršu ka Mađarskoj.  

Gradonačelnik Bora Aleksandar Milekić kazao je da je za građane Bora Radnoti i njihov pesnik, da u ovom gradu živi 21 različita nacionalna zajednica i da su u njemu ljudi otvorenog srca koji su zajednički proživeli i pisali tešku zajedničku istoriju.

„Radnoti nam je u amanet ostavio „Borsku beležnicu“ da ga se sećamo, da ga čitamo i da dobro promišljamo o svakom njegovom stihu koji je napisao tokom svog teškog života u logoru“, rekao je Milekić.